นับตั้งแต่ที่ เยฟกินี พริโกซิน หัวหน้ากลุ่มทหารรับจ้างแวกเนอร์ (Wagner) ก่อเหตุจลาจลด้วยอาวุธเมื่อช่วงปลายเดือนมิถุนายน หลายฝ่ายไม่ว่าจะเป็นนักวิเคราะห์ ชาวบ้านร้านตลาด แม้กระทั่งชาวเน็ตในไทย ต่างพากันคาดเดาถึงอนาคตและจุดจบของเขาว่าคงไม่แคล้วจบลงที่ความตาย
หัวหน้าแวกเนอร์อาจรอดชีวิตในตอนแรกหลังจากการจลาจลยุติลง แต่ในที่สุดเมื่อวันที่ 23 สิงหาคมที่ผ่านมา ก็เกิดเหตุเครื่องบินที่พริโกซินโดยสารตก จนเป็นเหตุให้เสียชีวิต
รัสเซียเผยผลทดสอบทางพันธุกรรม ยืนยัน “เยฟกินี พริโกซิน” เสียชีวิตแล้ว
ปูตินสั่ง “ทหารแวกเนอร์” ต้องลงนามสาบานจงรักภักดีต่อรัสเซีย
นักบินรบยูเครนดับ 3 ราย เครื่องบินฝึก 2 ลำชนประสานงากลางอากาศ
ภาพจากSergei ILNITSKY / POOL / AFP
แม้ไม่มีหลักฐานที่เป็นรูปธรรม แต่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นยิ่งตอกย้ำความคิดของหลายคนว่านี่ต้องเป็นการเอาคืนจากผู้นำรัสเซีย วลาดิเมียร์ ปูติน อย่างแน่นอน
บิล บราวเดอร์ นักวิจารณ์ปูตินและนักลงทุนต่างชาติรายใหญ่ที่สุดในรัสเซีย ซึ่งต้องลี้ภัยออกมาเมื่อปี 2005 กล่าวว่า “ปูตินไม่เคยให้อภัยและไม่เคยลืม”
แน่นอนว่าการตายอย่างเป็นปริศนาของพริโกซินไม่ใช่กรณีแรก ที่ผ่านมา ชะตากรรมสุดสลดของผู้ที่กล้าท้าทายอำนาจของปูตินมีมากมายนับไม่ถ้วน ตั้งแต่อุบัติเหตุ ตกจากหน้าต่าง ถูกแขวนคอ ถูกวางยาพิษ และปัญหาด้านสุขภาพ
นี่คือบรรดาเหล่าผู้ท้าทายอำนาจปูตินที่ฉากสุดท้ายจบด้วยการ “เสียชีวิตอย่างเป็นปริศนา”
บอริส เนมต์ซอฟ
บอริส เนมต์ซอฟ อดีตรองนายกรัฐมนตรีรัสเซียในช่วงปลายทศวรรษ 1990 และเป็นนักการเมืองพรรคเสรีภาพประชาชน ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายค้านหลังจากที่ปูตินขึ้นสู่อำนาจ ถูกยิงเสียชีวิตเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2015 ขณะที่เขากำลังเดินเล่นกับแฟนสาวที่ใจกลางกรุงมอสโก
ก่อนเสียชีวิต เขาเคยถูกจับกุมหลายครั้งในข้อหาพูดต่อต้านรัฐบาลปูติน ในการให้สัมภาษณ์กับนิตยสาร Newsweek เพียงไม่กี่ชั่วโมงก่อนที่เขาจะเสียชีวิต เนมต์ซอฟกล่าวว่า รัสเซีย “กำลังล่มจม” ภายใต้การนำของปูติน และกำลังกลายเป็นรัฐฟาสซิสต์อย่างรวดเร็ว
“เนื่องจากนโยบายของ วลาดิเมียร์ ปูติน ประเทศที่มีศักยภาพที่ไม่มีใครเทียบได้กำลังล่มจมเรื่อย ๆ เศรษฐกิจที่สะสมเงินตราสำรองไว้นับไม่ถ้วนกำลังล่มสลาย” เขากล่าว
หลังการเสียชีวิตของเขา อิลยา ยาชิน ผู้นำฝ่ายค้านกล่าวว่า เนมต์ซอฟกำลังจัดทำรายงานเกี่ยวกับกองทหารรัสเซียและการแทรกแซงของรัสเซียในยูเครน
ในปี 2017 ชายชาวเชเชน 5 คนที่มีส่วนเกี่ยวข้องการเสียชีวิตของเนมต์ซอฟถูกตัดสินโทษจำคุก โดยไม่มีการซัดทอดไปยังผู้บงการหรือว่าจ้าง
ภาพจากAFP PHOTO / KIRILL KUDRYAVTSEV
บอริส เบเรซอฟสกี
บอริส เบเรซอฟสกี้ อดีตศาสตราจารย์ด้านคณิตศาสตร์ชาวรัสเซียที่ผันตัวมาเป็นนักธุรกิจผู้มีอิทธิพล เริ่มร่ำรวยขึ้นมาหลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต จากการขายรถยนต์หรู และมีกิจการสื่อรัสเซีย
ต่อมาเขามีปัญหากับรัฐบาล ถูกศาลรัสเซียตัดสินว่ามีความผิดในข้อหาฉ้อโกงและเลี่ยงภาษีในปี 2007 จนต้องย้ายไปอยู่ที่ประเทศอังกฤษ จากนั้นเขาก็เริ่มออกมาวิพากษ์วิจารณ์ปูติน รวมถึงเรียกร้องให้มีการรัฐประหารเพื่อโค่นล้มประธานาธิบดีปูติน นอกจากนี้เขายังกล่าวหาทางการรัสเซียว่าพยายามลอบสังหารเขาด้วย
เบเรซอฟสกีถูกพบเสียชีวิตอยู่บนพื้นห้องน้ำในบ้านของเขาในอังกฤษเมื่อปี 2013 โดยมีบ่วงเชือกคล้องอยู่ที่คอ ตำรวจอังกฤษระบุว่า ไม่มีสัญญาณการต่อสู้ใด ๆ และสันนิษฐานว่าเขาอาจจบชีวิตตัวเอง
ภาพจากAFP PHOTO / ANDREW COWIE
อเล็กซานเดอร์ เปเรปิลิชนี
อเล็กซานเดอร์ เปเรปิลิชนี เป็นนักการเงินที่ให้หลักฐานมากล่าวหาเจ้าหน้าที่ฝ่ายภาษีของรัสเซียว่ามีการฉ้อโกง เขาเสียชีวิตอย่างกะทันหันในปี 2012 ด้วยอายุเพียง 44 ปี ขณะกำลังวิ่งจ๊อกกิ้งกลับบ้านในเซอร์เรย์ ทางตะวันตกเฉียงใต้ของลอนดอน ประเทศอังกฤษ
ผลการสืบสวนครั้งแรกระบุว่า เจ้าตัวเสียชีวิตด้วยสาเหตุตามธรรมชาติ แต่ในปี 2015 ผู้เชี่ยวชาญด้านพิษวิทยาพืชจาก Royal Botanic Gardens บอกว่า พบร่องรอยของพิษพืชหายากที่เรียกว่า เจลซีเมียม (Gelsemium) ในท้องของเขา และ 2 ปีต่อมา มีข้อสันนิษฐานว่า อาจมีคนใส่ยาพิษดังกล่าวลงในซุปที่เขารับประทานก่อนเสียชีวิตไม่นาน
อย่างไรก็ตาม ตำรวจกล่าวในภายหลังว่าไม่พบหลักฐานว่าเขาถูกวางยาพิษ
ก่อนเสียชีวิต เปเรปิชิชนีกำลังให้ความช่วยเหลือในคดีเปิดโปงการฟอกเงินมูลค่าหลายล้านดอลลาร์สหรัฐในรัสเซีย
เซอร์เกย์ มักนิตสกี
เซอร์เกย์ มักนิตสกี เป็นทนายความชาวรัสเซีย เขาทำงานให้กับ Hermitage Capital ซึ่งเป็นบริษัทด้านการลงทุนของ บิล บราวเดอร์ และช่วยเปิดเผยการฉ้อโกงภาษีมูลค่า 230 ล้านดอลลาร์สหรัฐ พร้อมหลักฐานที่แสดงว่ามีเจ้าหน้าที่ในรัฐบาลรัสเซียมีส่วนเกี่ยวข้องและพยายามปกปิดความผิด
ไม่นานหลังจากที่เขาเปิดเผยเรื่องเหล่านี้ต่อสาธารณะในปี 2008 มักนิตสกีก็ถูกกล่าวหาและจับกุมในข้อหาฉ้อโกงภาษี และ 1 ปีต่อมา ขณะที่ยังถูกคุมขังก่อนการพิจารณาคดี เขาก็เสียชีวิตในเรือนจำรัสเซีย ซึ่งรัฐบาลยืนยันมาโดยตลอดว่า เกิดจากหัวใจล้มเหลว
อย่างไรก็ตาม รายงานของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนของประธานาธิบดีรัสเซีย พบหลักฐานว่า มักนิตสกีถูกทุบตีในวันที่เขาเสียชีวิต
ภาพจากAFP PHOTO / HO / HERMITAGE CAPITAL MANAGEMENT
อเล็กซานเดอร์ ลิตวิเนนโก
อเล็กซานเดอร์ ลิตวิเนนโก เป็นอดีตสายลับรัสเซียที่หันมาวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลปูติน เขาถูกวางยาพิษที่บาร์ของโรงแรมแห่งหนึ่งในลอนดอนเมื่อปี 2006 โดยสายลับรัสเซีย 2 คนใส่พอโลเนียม-210 (Polonium-210) ซึ่งเป็นธาตุไอโซโทปที่มีกัมมันตภาพรังสีสูงลงในชาของเขา
ลิตวิเนนโกเสียชีวิตอย่างช้า ๆ และเจ็บปวดในช่วงหลายสัปดาห์หลังได้รับพิษ เขายืนยันเสมอว่า ปูตินและรัฐบาลรัสเซียต้องรับผิดชอบต่อสิ่งที่เกิดขึ้นกับเขา
“คุณอาจประสบความสำเร็จในการปิดปากคนคนหนึ่งได้ แต่เสียงคำรามของการประท้วงจากทั่วโลกจะก้องกังวานคุณปูติน อยู่ในหูของคุณไปตลอดชีวิต” เขากล่าวในแถลงการณ์ก่อนจะเสียชีวิต
ทั้งนี้ รัสเซียปฏิเสธข้อกล่าวหามาโดยตลอด และปฏิเสธที่จะส่งเจ้าหน้าที่สองคนที่ถูกกล่าวหาว่าวางยาพิษไปรับการพิจารณาคดีที่อังกฤษ
ภาพจากAFP PHOTO / MARTIN HAYHOW
อันนา โปลิตคอฟสกายา
อนนา โปลิตคอฟสกายา เป็นนักวิจารณ์สงครามในเชชเนีย เธอมักวิจารณ์การตัดสินใจของรัฐบาลรัสเซีย เธอถูกยิงเสียชีวิตที่ทางเข้าอะพาร์ตเมนต์ของเธอในมอสโกเมื่อเดือนตุลาคม 2006
ต่อมาในปี 2014 ศาลแห่งหนึ่งในมอสโกได้ตัดสินจำคุกชาย 5 คนในข้อหาฆาตกรรม เจ้าหน้าที่กล่าวหาว่า ชายนิรนามคนหนึ่งขอให้พวกเขาสังหารโปลิตคอฟสกาเพื่อแลกกับเงิน 150,000 ดอลลาร์สหรัฐ เนื่องจากไม่พอใจการรายงานของเธอเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนและประเด็นอื่น ๆ
คณะกรรมการเพื่อปกป้องนักข่าว ในนิวยอร์ก กล่าวว่า งานของเธอเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนในเชชเนีย ทำให้เธอถูกข่มขู่บ่อยครั้ง และทำให้ทางการรัสเซียโกรธเคืองคำพูดจาก นสล็อตออนไลน์
ไม่นานหลังจากการเสียชีวิตของเธอ ปูตินปฏิเสธว่ารัฐบาลรัสเซียไม่เกี่ยวข้องกับการสังหารเธอ โดยกล่าวว่า “การเสียชีวิตของโปลิตคอฟสกายาสร้างความเสียหายต่อหน่วยงานปัจจุบันทั้งในรัสเซียและสาธารณรัฐเชเชน”
ภาพจากAFP PHOTO / GRIGORY TAMBULOV / KOMMERSANT
ไม่ใช่ทุกคนจบด้วยความตาย แต่ถูกทำให้ต่อต้านไม่ได้
ไม่ใช่ทุกคนที่ต่อต้านปูตินและรัฐบาลรัสเซียจะพบกับจุดจบก่อนวัยอันควร แต่จะถูกทำให้ไม่สามารถสร้างปัญหาเพิ่มเติมให้กับปูตินและรัฐบาลของเขาได้แทน
ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดคือ อเล็กเซย์ นาวาลนี ผู้นำฝ่ายค้านรัสเซียที่ถูกสั่งจำคุกแล้วจำคุกอีกในช่วงหลายปีที่ผ่านมา จากการออกมาแฉรัฐบาลปูตินเรื่องการคอร์รัปชัน การโกงเลือกตั้งรัฐสภา รวมถึงเรียกร้องให้มีการประท้วงครั้งใหญ่ต่อต้านปูติน โดยบอกว่าพรรครัฐบาลของปูตินเป็น “พรรคโจร”
เมื่อเดือนสิงหาคม 2020 นาวาลนีเกือบเสียชีวิตหลังจากถูกวางยาพิษด้วยสารเคมีทำลายระบบประสาทชื่อ โนวิช็อก (Novichok) แต่ได้รับการส่งตัวไปรักษาในเยอรมนีได้ทันเวลา แต่รัฐบาลรัสเซียปฏิเสธซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่า ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องใด ๆ
ผู้ต่อต้านรัฐบาลปูตินอีกคนที่ได้รับโทษจำคุกคือเจ้าสัวน้ำมัน มิคาอิล โคโดคอฟสกี แต่เขาได้รับการปล่อยตัวในปี 2013 หลังจากปูตินลงนามในพระราชกฤษฎีกาอภัยโทษ
นอกจากนี้ยังมีอดีตสายลับรัสเซีย เซอร์เกย์ สกรีปัล ซึ่งถูกตัดสินลงโทษในรัสเซียฐานเป็นสายลับให้กับอังกฤษ จนต้องลี้ภัยไปอังกฤษ แต่ในปี 2018 เขาและลูกสาวี่ชื่อ ยูเลีย ถูกวางยาพิษโนวิช็อกจนเกือบเอาชีวิตไม่รอด โดยต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานาน
เรียบเรียงจาก CNN
ขอบคุณภาพหน้าปกจาก Photo by Benjamin Lowy/Edit by Getty Images
